اثر مورفوتکتونیک دشت ساحلی زاگرس بر نحوه استقرار تپه‌های ماسه‌ای غرب جلگه استان خوزستان

Authors

  • حمیدرضا پیروان دانشیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی تهران، ایران
  • فاضل ایرانمنش استادیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
Abstract:

فعالیت‌­های تکتونیکی در شکل­‌گیری، ‌استقرار و تحول عوارض سطح زمین و همچنین، فرایندهای فرسایشی تأثیرگذار هستند. وجود چندین گسل و تاقدیس در غرب جلگه خوزستان نیز زمینه‌­ساز تحولاتی در تغییر مورفولوژی و استقرار عوارضی مانند تپه­‌های ماسه‌­ای شده‌­اند. بنابراین، هدف از این پژوهش، شناخت و نحوه اثرگذاری فعالیت‌­های تکتونیکی بر مورفولوژی و رفتار تپه­‌های ماسه‌­ای غرب جلگه خوزستان است. بدین­‌منظور، از نقشه­‌های توپوگرافی با مقیاس 1:250000، تصاویر ماهواره‌­ای لندست و IRS مربوط به سال­‌های 1991، 1998، 2002 و 2006 میلادی، اطلاعات زمین‌­شناسی مانند لایه­­ سازندهای زمین‌­شناسی، ساختارهای زمین‌­ساختی (مانند گسل­‌ها، تاقدیس‌­ها و ناودیس‌­ها)، نقشه ژئومورفولوژی، محیط‌­های رسوبی و شبکه آبراهه­­‌ها به‌­عنوان ابزارهای پژوهش استفاده شد. همچنین، با اتکا به یافته‌­های میدانی و تکنیک‌­های ژئومورفیک به روش مقایسه­‌ای به تجزیه و تحلیل داده‌­ها اقدام شد. نتایج حاصل از شاخص‌­های ژئومورفولوژی مانند ضریب پیچش و انتگرال هیپسومتری نشان داد، منطقه مورد مطالعه به‌­شدت از فعالیت­‌های تکتونیکی متأثر بوده و واحدهای مورفوتکتونیک مانند تاقدیس‌­های حمیدیه-اهواز، زین­‌العباس و تاقدیس ابوالغریب، نقش به­‌سزایی در نحوه استقرار و برای انتشار تپه‌­های ماسه‌­ای دارند. با این وجود، عوامل ثانویه دیگری مانند جهت وزش باد و الگوی جریان رودخانه کرخه تا حدودی باعث بهم­‌خوردگی روند کلی تپه­‌های ماسه‌­ای و ایجاد فرسایش و انتقال رسوب از تپه­‌های ماسه‌­ای به دشت­‌های سیلابی و کانون­‌های گرد و غبار اصلی و محلی در غرب جلگه خوزستان می­‌شود. بنابراین، یافته­‌های این پژوهش می‌­تواند به تأمین اطلاعات مورد نیاز برای حفاظت خاک در برابر فرسایش بادی در استان و به‌­خصوص در کانون شماره یک گرد و غبار (هورالعظیم) و کنترل فرسایش و رسوب در پایاب حوزه آبخیز رودخانه کرخه منجر شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ژئومورفولوژی و مورفوتکتونیک ناحیه لالی – گتوند، استان خوزستان

تحلیل مورفوتکتونیکی با استفاده از شاخص‌های ژئومورفومتری به عنوان ابزاری برای شناسایی مناطق با دگر شکلی زمین ساختی در ناحیه لالی -گتوند انجام گرفت. روش‌های مورد استفاده در این مطالعه عمدتا مبنی بر روش‌های سنجش از دور بوده و پردازش داده‌ها در محیط نرم‌افزاری  GISو توابع تحلیلی آن انجام شده است. محاسبه‌ی شاخص VF مقادیر 33/0 را برای دره‌های V شکل و مقادیر بالاتر از 6/5 را برای دره‌هایU  شکل، شاخص H...

full text

پایش شاخص های فیزیکوریختی سواحل جنوب غرب استان خوزستان به منظور بررسی پارامترهای مؤثر بر بهبود خصوصیات رسوبات ساحلی

پژوهش حاضر به مطالعۀ شاخص‌های فیزیکوشیمیایی، کانی‌شناسی، ریخت‌شناسی و دانه‌بندی به‌عنوان پارامترهای مؤثر در شاخص-های مکانیکال- عمرانی در سواحل جنوب غرب خوزستان به‌ویژه منطقۀ آزاد اروند پرداخته است. بدین منظور درمجموع20 نمونه از رسوبات سه منطقه خرمشهر، آبادان (چوئبده) و ماهشهر برداشت و افزون بر تعیین شاخص‌های فیزیکوشیمیایی مانند EC و PH، با روش-های پراش پرتوایکس (XRD)، میکروسکوپ الکترونی روبشی (...

full text

ژئومورفولوژی و مورفوتکتونیک ناحیه لالی – گتوند، استان خوزستان

تحلیل مورفوتکتونیکی با استفاده از شاخص­های ژئومورفومتری به عنوان ابزاری برای شناسایی مناطق با دگر شکلی زمین ساختی در ناحیه لالی -گتوند انجام گرفت. روش­های مورد استفاده در این مطالعه عمدتا مبنی بر روش­های سنجش از دور بوده و پردازش داده­ها در محیط نرم افزاری  gisو توابع تحلیلی آن انجام شده است. محاسبه­ی شاخص vf مقادیر 33/0 را برای دره های v شکل و مقادیر بالاتر از 6/5 را برای دره­هایu  شکل، شاخص h...

full text

سهم جلگه های ساحلی جنوب ایران در تولید ریزگردهای اقلیمی (مطالعه موردی استان های خوزستان و بوشهر)

افزایش پدیده ریزگردها با پاره ای از شرایط جدید اقلیمی پیوند داده می شود وافزایش فرکانس آن در پاره ای از مناطق و شهرهای ایران از جمله شهرهای ساحلی استان خوزستان وبوشهر مشکلات جدی در حوزه های مختلفی چون تردد، بهداشت عمومی؛ بروز پاره ای امراض، و... بوجود آورده است. همواره بر این نکته تأکید شده است که کانون های عمده تأمین کننده اصلی ریزگرد ها در ایران واقع در کشورهای عراق، سوریه، عربستان است و اگر ...

full text

اثر کشاورزی بر تنوع و تراکم پادمان (Hexapoda: Collembola)در استان خوزستان، جنوب غرب ایران

به ­منظور ارزیابی اثرات کشاورزی بر تنوع گونه ­ای و فراوانی پادمان، دو خرد زیستگاه متفاوت (یک مزرعه گندم و یک مزرعه قدیمی متروکه) در شهرستان رامهرمز در استان خوزستان واقع در جنوب غرب ایران انتخاب گردید و نمونه ­برداری ­هایی به­ صورت مرتب هر ماه یک ­بار از عمق 0 تا 15 سانتی­متری خاک طی سال ­های 1389 تا 1391صورت گرفت. در مجموع 2700 نمونه پادم جمع ­آوری گردید که شامل 14 گونه از 11 جنس و 7 خانواده ب...

full text

بررسی تغییرات الگوی رودخانه تالار در جلگه ساحلی دریای مازندران

پیش بینی تغییرات کلی و حتی جزئی الگوی رودخانهها از عمده ترین مباحث مربوط به ژئومرفولوژی رودخانه ای می باشد در همین راستا تحقیقات متعددی توسط ژئومرفولوژیست ها صورت گرفته است این مقاله نیز تغییرات مرفولوژی کانال رودخانه تالار در محدوده جلگه ساحلی خزر را مورد بررسی قرار داده است برای دستیابی به این هدف پس از بررسی مرفولوژی رودخانه به تجزیه و تحلیل تغییرات الگوی رودخانه پرداخته شده است بر این اساس ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 12  issue 1

pages  0- 0

publication date 2020-03-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023